93 Harbinde, Rusların 125 bin asker 189 topuna karşılık, 60 bin asker 97 top mevcudu olan Şark Cephesindeki Türk ordularının başında Müşir Gazi Ahmet Muhtar paşa bulunmaktaydı.
Ruslar 11 Kasım 1877'de Kars'ı geceli gündüzlü bombardumana başladılar. Türk ordusu Erzurum'a doğru çekiliyordu. Deveboynundaki Türk kuvvetleri Ruslara bir müddet direndi. Fakat General Trzogokofun kumanda ettiği takviye kuvvetlerinin arkası bir türlü kesilmiyordu. Aziziye Tabyasında Gazi Ahmet Muhtar paşa büyük bir yüreklilikle hâlâ Ruslara direniyordu. Rusların defalarca yaptıkları teslim tekliflerini şiddetle reddeden Muhtar paşa, emrindeki kumandanlar ve askerler ile her türlü zorluğa göğüs gererek ve hattâ ölümü hiçe sayarak direnmekte idiler.
Ahmet Muhtar paşa, Erzurum'da mahsur kalmamak için Bayburt'a çekildi ve Trabzon'dan gelecek kuvvetleri bekliyordu. Bu sırada Rumeli cephesindeki yenilgi üzerine Ruslara İstanbul yolu açılmıştır. Müşir Kurt İsmail paşayı yerine bırakan Ahmet Muhtar paşa, İstanbul'u müdafaa etmek için 25 Aralık 1877'de İstanbul'a hareket etti.
Aziziye direnişi, bir kahramanlık destanı olarak Türk tarihine geçti. Bu kahramanlardan biri de Kırşehirli bir askerdir. Aşağıdaki destan onun ağzından yakılmıştır:
Yürüdü ordu da yolda eğlenmez
Derdim çoktur memlekete söylenmez
Tükendi cephanem geriden gelmez
Gözüm göre göre vurdular beni
Ölmeden mezara koydular beni
Aziziye Tabyası ordugah yeri
Bir haftalık tayın yenmiyor kuru
Elleri kınalı sarmadım yari
Murada ermeden vurdular beni
Sılama hasret koydular beni
Aziz Abdal dağı ordugah yeri
Bir haftalık tayın yenmiyor kuru
Hasret mi kaldın koca Kayseri
Tezkeremden evvel vurdular beni
Sılama hasret koydular beni
Ağırdır toplar da tepeden inmez
Dövüyor ormanı kimse görünmez
Verilen parolalar aklıma gelmez
Murada ermeden vurdular beni
Yarime hasret koydular beni
Erzurum dağında ordu yürüdü
Göz gözü görmüyor kanım kurudu
Yerde yata yata yanım çürüdü
Tezkeremden evvel vurdular beni
Anama hasret koydular beni
Muhtar Paşa verdi bir şanlı emir
Sanki emir değil eğilmez demir
Hasret kaldım sana koca Kırşehir
Tezkeremden evvel vurdular beni
Sılama hasret koydular beni