1919-1920 yıllarında Yağmurlu Kale Köyünde o güne kadar mert, yiğit ve dürüst olarak bilinen Kabasakal Mehmet, Kırşehir'de bir kahvede otururken kahveye eşkıya Abit gelir. Kahvede bulunanlar Abit'e fazlaca iltifat ederler. Kabasakal buna çok sinirlenir ve kahvedekilere, "Mala-cana kasteden bir eşkiyaya bu kadar değer vermelerinin nedenini" sorar. Eğer bir eşkiyaya bu kadar değer veriliyorsa bu günden sonra ben de eşkıyalığa başlıyorum der ve o günden sonra eşkıyalığa başlar. Abit, Kesikköprülü Mehmet, Abiloslu Veli ve buna benzer eşkiyalarla işbirliği yapan Kabasakal, Halep, Adana başta olmak üzere uzak bölgelerden gasbettiği hayvanları sürer getirir, satar.
Kabasakalın dillere destan küheylan bir kır atı vardır. Ata göz koyan Abit, Kabasakal'dan kır atı ister. Kabasakal, "Bir aynaya bak bir de kır ata, arkadaşlara soralım kır atı sana münasip görürlerse vereyim." der. Yanıp tutuşan Abit, kır atı çalmaya karar verir ve bir gün atın ayağına keçe bağlayıp ahırdan çeker götürür. Sabahleyin kır atın ahırda olmadığını gören Kabasakal, atı Abit'in çaldığını anlar ve hanımına kimseye duyurmamasını, sorarlarsa atı (toza) yani ahırda yeme bağladıklarını söylemesini tembihler. Bu sırada Abit'in hanımı bir oğlan çocuğu dünyaya getirmiştir. Birkaç gün sonra Kabasakal, Abit'in yeni doğan Rıza adlı tek oğlunu beşiğiyle birlikte kaçırır. Abit, hanımı ile Kale Köyüne gelir ve "Kurban olayım Mehmet ağa, 25 yılda bir bulduğum oğlumu ver." der. Abit, kır atı getirir, oğlunu alır.
Cumhuriyet kurulduktan sonra yurdun genelinde kanun hakimiyeti sağlanır fakat yer yer küçük de olsa soygunlar devam eder. Kabasakal Mehmet yaşlanmıştır. Kendisi ata biner, üç eşeğe tiftik yükler, oğlu Yağmur'la beraber Ankara'ya satmaya giderken yolda soyguncularla çatışmaya girer, baldırından yaralanır. Bir müddet sonra bu yaradan ölür. Abit'in karısı, kaçırılan çocuğu için şöyle ağlar:
Öte geçe beri geçe
Kır atın ayağı keçe
Kurban olam Memmet ağam
Benim bir tek oğlan neçe
Koca bağın bir tek dalı
Evimizin gonca gülü
İki gündür aş gaynamaz
Havlumuzda yatar ölü