Orhan Gencebay (Samsun - 1944)

Orhan Gencebay, 1944 senesinin 4 Ağustos'unda, Samsun ilinde dünyaya gelmiştir.

İlkokulu Samsun'da okumuştur. Ortaokul ve lise eğitimlerini Samsun, Edirne ve İstanbul'da tamamlamıştır. Aynı zamanda bu illerde, Musiki cemiyetlerinde yaylı tambur, Türk Halk Müziği cemiyetlerinde bağlama çalmıştır.

Altı yaşında müzikle tanışmıştır. İlk olarak Klasik Batı Müziği sanatçılarından Emin Tarakçı'dan mandolin ve keman dersleri alarak müziğe adım atmıştır. Ailesi Orhan Gencebay'a yedi yaşında bağlama hediye etmiştir. 12-13 yaşlarına kadar Türk Halk Müziği konusunda tüm özellik ve tavırları öğrenmiştir.

Aşık Veysel, ilk feyiz aldığı kişi olmuştur. Yine çocukluk yıllarında Türk Halk Müziği sanatçısı Bayram Aracı'dan çok etkilenmiştir. On yaşında "Kara Kaşlı Esmerdi, Kim Bilir Kimi Sevdi" isimli ilk bestesini yapmıştır. Ardından babasının yönlendirmesiyle 13 yaşında tambur çalmaya başlamıştır. 14 yaşında ise "Ruhumda Titreyen Sonsuz Bir Alevsin" isimli ilk profesyonel bestesini oluşturmuştur.

Pek çok dernek ve cemiyetin kurulmasını sağlamış, halkevlerinde çalışmıştır.

Ortaokul sonrasında İstanbul Belediye Konservatuvarı sınavını kazandı. Lakin konservatuvara devam edemedi, fakat icra heyetinde çalıştı.

16 yaşında jazz ve rock müzik ile tanıştı. Tenor sax çalmaya başladı.

1964 senesinde TRT Ankara Radyosu sınavını kazandı. Sınavın iptal olması nedeniyle radyoya devam edemedi.

Ardından İstanbul Heybeliada'da bahriyeli olarak vatani görevini yaptı. Askerde saksafon çalarak, bandoda görev aldı. İlk Gencebay tarzı bestesi olarak bilinen "Deryada Bir Salım Yok" isimli eserini askerde oluşturdu.

1966 senesinde TRT İstanbul Radyosu sınavını kazandı. Ancak profesyonel kadroya geçişine tepkiler çok olduğu için sıkıntılar yaşadı. On ay radyoda solistlik yaptı, bağlama çaldı ve bu baskılar sonucu görevinden istifa etti.

Çok eski arkadaşı olan Arif Sağ ile konserler verdi.

1967 - 1968 yılları arasında bazı sanatçıların 45'lik albümlerinde müzik yönetmenliği yaptı.

"Metelin Oyun Havası", "Yeni Yolun Düzleri", "Neredesin Leylam" ve "Yare Pazar Seçemedin" isimli türkü plaklarını çıkardı.

Pek çok bestesi, sanatçılar tarafından seslendirildi. Bunlardan bazıları "Sabır Taşı", "Sevemedim Karagözlüm", "Hey Gidi Koca Dünya", "Bir Zaman Ağlayıp Koştun Peşimden"dir.

Pek çok filmin müzik direktörlüğünü yaptı. Bunlardan bazıları "Hudutların Kanunu", "Kızılırmak Karakoyun", "Ana" ve "Kuyu"dur.

Sözlerini Abdullah Nail Bayşu'nun yazdığı, bestesini kendisinin yaptığı pek çok çalışması oldu.

Kendi bestelerinin yorumculuğunu yapması da, 1969 senesinde olmuştur.

45'likleri, "Başa Gelen Çekilirmiş - Sensiz Bahar Geçmiyor" (1969), "Tanrı'ya Feryat - Ümit Şarkısı" (1969), "Bir Teselli Ver - Yorgun Gözler" (1970)dir.

Bu 45'likler Balkanlar, Ortadoğu ve Akdeniz'de şöhretinin duyulmasını sağladı.

1972'de ilk plak şirketini Şahin Söğütoğlu ve Yaşar Kekova ile kurmuştur. 1973'de Yaşar Kekova ile Kervan Plak'ı, ardından 1978'de Almanya'da Berlin Müzik Stüdyoları firmasıyla beraber Kervan GMBH şirketini kurdu. 1979 senesinde bu şirket kapatıldı.

1980'de kardeşi ile Kervan Plak'a devam etti. Halen bu ortaklık sürmektedir.

Orhan Gencebay şu anda müzik piyasasında çok önemli şöhrete sahip sanatçıların başarılı olmasında büyük katkılara sahiptir. Besteci, yorumcu, güfteci, enstrümanist, virtüöz, aranjör, müzik yapımcısı, direktör, aktör, program sunucusu, jüri üyesi gibi pek çok unvanı bulunmaktadır.

Dokuz üniversite adına verilmiş uluslararası montu doktorası unvanına sahiptir. Türk müziğinde Gencebay tarzını yaratmıştır. O'na arabesk fantazi müziği yapıyor denmesine karşın, Orhan Gencebay bu tabirin eksik olduğunu savunmaktadır. Bin kadar bestesi bulunmaktadır.

Albümleri:

- Musalla Taşı (1968/1969 derleme)
- Kaderimin Oyunu (1968/1970 derleme)
- Bir Teselli Ver (1968/1972 derleme)
- Batsın Bu Dünya (1971/1974 derleme)
- Sarhoşun Biri (1974/1976 derleme)
- Hatasız Kul Olmaz (1974/1976 derleme)
- Benim Dertlerim (1978)
- Yarabbim (1979)
- Aşkı Ben Yaratmadım (1980)
- Ben Topraktan Bir Canım (1981)
- Kördüğüm (1977/1982 derleme)
- Bir Damla Mutluluk (1978/1982 derleme)
- Leyla İle Mecnun (1983)
- Dil Yarası (1984)
- Beni Biraz Anlasaydın (1985)
- Cennet Gözlüm (1986)
- Akma Gözlerinden (1987)
- Emrin Olur (1988)
- Ya Evde Yoksan (1989)
- Utan/Dokunma (1990)
- Hasret Rüzgarı (1991)
- Sen de Haklısın (1992)
- Hayat Devam Ediyor (1993)
- Yalnız Değilsin (1994)
- Gönül Dostu (1995)
- Kiralık Dünya (1996)
- Orhan Gencebay Klasikleri (1998)
- Cevap Ver (1999)
- Orhan Gencebay Klasikleri 2 (2002)
- İdeal Aşk (2002)
- Yürekten Olsun (2004)
- Yargısız İnfaz (2006)
- Orhan Gencebay Film Müzikleri (2007)
- Berhudar Ol (2010)
- Orhan Gencebay İle Bir Ömür (2012)

Oyunculuk yaptığı filmler:

- Bir Teselli Ver (1971)
- Sev Dedi Gözlerim (1972)
- Ben Doğarken Ölmüşüm (1973)
- Dertler Benim Olsun (1974)
- Batsın Bu Dünya (1975)
- Biraraya Gelemeyiz (1975)
- Bıktım Her Gün Ölmekten (1976)
- Şöför (1976)
- Hatasız Kul Olmaz (1977)
- Derdim Dünyadan Büyük (1978)
- Çilekeş (1978)
- Aşkı Ben Mi Yarattım (1979)
- Kır Gönlünün Zincirini (1980)
- Yarabbim (1980)
- Vazgeç Gönlüm (1980)
- Ben Topraktan Bir Canım (1980)
- Feryada Gücüm Yok (1981)
- Kördüğüm (1982)
- Bir Yudum Mutluluk (1982)
- Leyla İle Mecnun (1982)
- Zulüm (1983)
- Kahır (1983)
- Kaptan (1984)
- Dil Yarası (1984)
- Aşkım Günahımdır (1984)
- Doruk (1985)
- Cennet Gözlüm (1987)
- Küçüksün Yavrum (1988)
- Kan Çiçeği (1989)
- Seni Arıyorum/Sensiz Yaşıyorum (1989)
- Utan (1990)
- Gerçek Bir Masal (Dizi) (1993)
- Hamuş (Dizi) (1993)
- Bayan Perşembe (Dizi) (1993)
- Kızımı Arıyorum (Dizi) (1993)
- Altın Kızlar (Dizi) (2000)

Aldığı ödüller:

- Altın Plak (1968-1972 seneleri arasındaki her plağı için.)
- Yılın Türk Müziği Sanatçısı (1972 Ses Dergisi)
- Altın Taç (İstanbul Plak tarafından 1970 senesindeki yüksek tiraj başarısı için.)
- Yılın Sanatçısı (1984 Tercüman Gazetesi)
- Yılın Sanatçısı (1984 Merhaba Dergisi)
- Yılın Sanatçısı (1985 Ses Dergisi)
- Yüksek Tiraj Ödülü (1990 MÜYAP tarafından "Dokunma" isimli albümünden dolayı.)
- 1990 senesinde ABD, Mısır, İsrail'in önemli üniversiteleri ve Hacettepe Üniversitesi'nin birlikte verdiği "Montu Merit" doktorası, yani "Fahri Müzik Doktoru" ödülü.
- Altın Madalya (1995 Mehmetçik Vakfı)
- Ekonomide Yılın Yıldızları (1998 Intermedia Ekonomi Dergisi)
- Devlet Sanatçısı (1998 Kültür Bakanlığı)
- Onur Ödülü (2000 yılında, Cumhurbaşkanlığı tarafından Türk Milli Eğitimi'ne katkıları nedeniyle.)
- Onur Ödülü (2011 Kral TV Müzik Ödülleri)
- 2015 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri Yönetmenliği kapsamında müzik alanında ödüllendirildi.

TV Programları:

- 1996 senesinde TGRT'de "Orhan Abi Halk Show"
- 2000/2008 senesinde "Popstar Alaturka" jüri üyeliği
- 2013 senesinde "Popstar" jüri üyeliği

İlk evliliğini Beyaz Kelebekler müzik grubunun solistlerinden Azize Gencebay ile yapmıştır. Bu evliliğinden 1970 senesinde oğlu Altan dünyaya gelmiştir.

Eşinden boşandıktan sonra 1974 senesinde Sevim Emre ile tanışarak, bugüne dek hayat arkadaşı olarak devam etmiştir.