Samed Vurgun, 1906 yılının 21 Mart'ında, Azerbaycan'ın Kazak kasabasının, Yukarı Salahlı köyünde hayata gözlerini açmıştır. Aile olarak "Vurgun" soyadından önce "Vekilovlar" diye bilinmektedirler.
İlköğrenim tahsilinden sonra, öğretmen okuluna devam etti. Burada okul müdürü Feridun Bey Köçerli'nin etkisi altında kaldı. Mezuniyetinden sonra bir süre öğretmenlik mesleğinde bulundu.
1929 senesinden 1931'e kadar Moskova Devlet Üniversitesi, Edebiyat Fakültesinde, 1931 senesinden 1934'e kadar Azerbaycan Yazarlar Enstitüsünde tahsilini tamamladı. 1934 senesinden, 1937 yılına kadar Azerbaycan Yazarlar Birliğinin sekreterliğini, 1941'den, 1948'e kadar da başkanlığını yaptı. 1945 senesinden, 1956 yılına kadar Azerbaycan'ın Dış Ülkelerle İlişkiler Kurumunun başkanlığını ve Azerbaycan Cumhuriyeti İlimler Akademisinin başkan yardımcılığı görevlerini icra etti.
Devlet sanatçısı olan Samed Vurgun, genç yaşlarında Komünist Partisi Gençlik Kollarına katılarak köyleri gezdi. Şiirleriyle Lenin Nişanına layık görüldü. 1940 senesinde katıldığı partinin üyesi oldu ve Azerbaycan'da bir zaman milletvekilliği yaptı.
27 Mayıs 1956 tarihinde akciğer kanseri teşhisiyle Bakü'de hayata gözlerini yumdu ve devlet mezarlığına defnedildi.
Adı sokak, okul ve kolhozlara verilmiştir. Her yıl "Samed Vurgun Şiir Günleri" icra edilmektedir.
1930 senesinde "Şairin Andı", 1932 senesinde "Fener", 1934 senesinde "Gönül Defteri", 1935 senesinde "Şiirler" adlı şiir eserlerini oluşturmuştur.
1937 senesinde "Vakıf" isimli manzum tiyatro, 1939 senesinde "Hanlar" isimli piyes, 1941 senesinde "Ferhad ile Şirin" isimli manzum tiyatro, 1951 senesinde "Avrupa Hatıraları", 1941 senesinde "Poemo" isimli Nizami'den yaptığı çeviriler diğer eserleridir.
Samed Vurgun'un şiirlerinde Nazım Hikmet ve Tevfik Fikret'in etkileri çoğunlukla görülmektedir.