Aşık Nuri Çırağı (Erzurum - 1948)

Aşık Nuri Çırağı 1948 senesinin onuncu ayında Erzurum ilinin Şenkaya ilçesinin Gaziler (Bardız) nahiyesinin Kaynak köyünde hayata gelmiştir. Köyün eski adı Çermik, yeni adı ise Kaynak'tır.

Esas ismi Nuri Cihan Karataş'tır. Nüfus kayıtlarına göre doğum tarihi 1 Ocak 1949'dur. Dedesinin ismi Süleyman, babasının ise Muhammet Hamit'tir. Babaannesi Fadime, annesi Emine (Seher) Hanım'dır. Bir babanın tek çocuğudur. Seher Hanım doğum yaptıktan sonra hastalığa yakalanır. Nuri Çırağı, genç yaşta annesini kaybeder.

İlkokuldan 1961 sezonu sonunda mezun olur. Mezun olduğu sene Erzurum Yavuz Sultan Selim Öğretmen Okulunu kazanır. Annesi kendisini yanından ayırmak istemediği için okuluna kaydolamaz.

Eşi, halasının evladı Zennure Hanım'dır. Zennure on beş yaşında, Nuri on yedi yaşında iken evlilik gerçekleşir. Bu evlilikten, Emine, Neşe, Mehmet Mansur, Ahmet Nesimi, Ali İmran ve Ömer Faruk adında altı evladı dünyaya gelir.

1976 senesinde Aşık Reyhani ile Kars'ın kahve kültüründen de etkilenerek Erzurum'da Aşıklar Kahvesi'ni açar ve bu kültürün gelişmesine hizmet ederler. Reyhani ile olan birliktelik 1978 senesine kadar devam eder. Bu kahve 1993 senesine kadar kültüre hizmet eder.

1993 senesinde Kocaeli ilinin Darıca beldesine taşınır. Halen Darıca'da hayatını sürdürmektedir.

1994 senesinde İstanbul ilinde Gülhane Parkı Aşıklar Kahvesini açar. Bu kahve aşıkların İstanbul'a taşınmasına vesile olur. Bu kahve aynı zamanda İstanbul'da kurulan ilk Aşıklar kahvesidir. 1999 senesine kadar devam eden bu kahve 2000 senesinde Gebze Aşıklar Kahvesi olarak açılır ve hala devam eder. Aşıklar kahvesi zincirine 2001 senesinde açılmak üzere olan İzmit Çene Suyu Parkı Aşıklar Otağı eklenir.

Çocukluğundan beri kendisinden büyüklerle aynı mecliste olmayı sever. Aşık Nihani, Müdami, Deryami, Efgari, Gülistan, Ruhani, Reyhani ve hocası Aşık Mevlüt İhsani gibi aşıkların saz meclislerinde bulunur.

Aynı köyde yaşadığı hocası Mevlüt İhsani kendisine ilk sazını alır. Bir gün babası namaz kılarken kendisini rahatsız edince babası sazını kırar. Sazının kırılmasına çok üzülür. Daha sonra babasından aldığı para ile Kars'tan kendisine yeni bir saz edinir.

Şiir yazmaya kabiliyeti olan Nuri, ustası İhsani'den aldığı dersler sayesinde saz çalmayı öğrenir. Yıllarca beraber olduğu Reyhani'nin de kendisi üzerinde etkisi olduğunu kabul eder. Ancak asıl ustası Mevlüt İhsani'dir.

1966 senesinde başlayan Konya Aşıklar Bayramı'na 1967 senesinden itibaren katılmaya başlar. Mahlasını Orhan Şaik, Fevzi Halıcı, Ahmet Kabaklı ve Behçet Kemal Çağlar Konya Aşıklar Bayramı'nda vermiştir. Konya Aşıklar Bayramı başta olmak üzere birçok kutlama, şenlik, tören gibi programlara katılmıştır.

Türkiye'de gezmediği çok az şehir vardır. Bu iller Sinop, Hakkari ve Muğla'dır. Bunun yanında yurt dışında Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde turnelere katılmıştır. Bunların yirmi biri Avrupa'ya, biri ise Orta Asya'yadır.

Özel televizyon kanallarında ilk aşıklar programını yapan aşık, halen bu tür programlara çok düzeyli bir katkı sağlamaktadır. TRT dahil birçok radyoda da değişik programlara katılmıştır. Ayrıca TRT'nin Kars radyosunun onaylı sanatçısıdır. Yüzün üzerinde ödülü olan aşık, ulusal bir televizyon kanalında program yapmaya devam etmektedir.

Açtığı kahvelerle aşıkların yetişmesine büyük katkı sağlayan Çırağı, aktif hayatı nedeniyle doğrudan usta-çırak ilişkisiyle aşık yetiştiremese de bu kültüre katkılarıyla tarihteki yerini alacağına inanmaktadır. Doğu Anadolu'da ilk kez aşıklar için turne düzenlemiş, açtığı Aşıklar Kahvesi ile kültürün yayılmasına büyük hizmetler etmiştir.