Asıl adı Hüseyin. Erzurum'un Narman ilçesine bağlı Samikale köyünde 1861 yılında doğdu. Yoksul bir ailedendir. Hayatını babası ile birlikte çiftçilik ve çobanlık yaparak kazanırken rüyasında bade içmiş ve kendisine 'Gülperi' adında bir buta (düşsel sevgili) gösterilmiştir.
Saza ve deyiş söylemeye küçük yaşta başlayan Sümmani şöhreti günümüze kadar ulaşmış, gününün en çok tanınan, en kudretli aşıklarındandır. Edebi değeri yüksek, oldukça güzel deyişler bırakmıştır.
Gülperi'yi aramak için Kafkasya, İran, Kırım ve Afganistan'ı dolaşmış, ünlü aşıklarla karşılaşmalar yapmıştır.
5 Şubat 1915 yılında vefat eden ünlü aşıkın mezarı Samikale köyündedir. Her yıl mezarı başında anılmaktadır. Yeğeni Hüseyin Sümmanoğlu ve torunu Nusret Toruni geleneği sürdüren aşıklardandır.